Nagore Rementeria
Teknopolis saioko zuzendaria
Rementeria (Eibar, 1975) Teknopolis saioaren zuzendaria da. Elhuyar Fundazioak eta ETBk ekoitzia, zientzia euskaraz lantzen duen saio beteranoa da: 25 urte bete zituen iazko martxoan. 2014tik zuzentzen du Rementeriak. Aurretik, erredaktore lan egin zuen bertan. Izan ere, Kimika ikasketak egin bazituen ere, ia beti zientziaren komunikazioan aritu izan da, 2003an Elhuyarren hasi zenetik: bai idatziz bai irratian bai, azken urteetan bezala, telebistan. Eñaut Mitxelena.
25 urte telebistan. Ezta Goenkalek ere!
Kar-kar! Dagoeneko klasiko bihurtu da Teknopolis. Agian, gure ibilbide xumeak lagundu du irauten, baina zientzia gaiak-eta komunikatu beharra dagoela ere erakusten du. Are gehiago telebista publikoetan, beti izan izan behar du lekua. Duela 25 urte, ideia zoro horrekin tematu ziren batzuk, ahalegin handia egin zuten martxan jartzeko, eta harrezkero etengabeko egokitze prozesua izan da. Garaietara egokitu, eta hemen jarraitzen dugu.
Eta euskara zientzian? Elhuyar horretan aritzen da 1972tik.
Elhuyar batez ere ingeniariak ziren gazte batzuek sortu zuten, euskararekin kezkatuta zeudelako. Orduan hasi ziren asko lantzen, Elhuyarren eta beste talde batzuetan, euskara teknikoa. Halere, nire ustez, euskara teknikoarena nahiko gaindituta dago jada; orain, beste fase batean gaude, zientziari buruz euskaraz naturaltasunez aritzekoan, hain zuzen ere. Horretan, azken urteotan, lan handia egin da. Finean, euskaraz komunikazio argia egitean datza, gure hizkuntzan beste edozertaz hitz egiten dugun bezalaxe zientziaz ere mintzatu ahal garelako. Eta terminologia zehaztean ere bai. Terminologia euskaratzen dugu, baina zenbat eta gehiago hitz egin zientziaz euskaraz, orduan eta errazagoa da. Nire iritziz, dagoeneko natural-natural ateratzen zaigu zientziari buruz euskaraz hitz egitea.
DI-DA BATEAN
Zerk alaitzen dizu eguna? Besarkada batek.
Eta tristatu? Azkenaldian, hormonek.
Zerk eragiten dizu barrea? Edozein txistek, barre errazekoa naiz.
Eta negarra? Haurrak sufritzen ikusteak.
Zerk haserrearazten zaitu? Tontotzat hartzeak.
Bizio bat? Zapatilak.
Plazer txiki bat? Euripean korrika egitea.
Plazer handi bat? Ezin dudalako askotan egin, kontzertuetara joatea.
Zer izan nahi zenuen txikitan? Orkestra zuzendaria eta animaliei buruzko dokumentalen egilea Afrikan.
Eta orain, zer ez zenuke izan nahi? Nire printzipioekin bat ez datorren edozer gauza.
Zientziaren alor bat? Zientziaren komunikazioa.
Zientzialari bat? Silvia Earle, ozeanografoa eta ozeanoen aldeko ekintzailea.
Telebista saio bat? Teknopolis.
Nor ekarriko zenuke saiora? Hedy Lamarr.