“Euskarazko hedabideoi balioa ematen zaigu, baina baliabide ekonomikoak behar ditugu”
Ainhoa Jauregi
Hamaika Telebistako zuzendaria
Kazetaritza ikasia, kazetari eta ekoizpen lanetan urte luzez aritu ostean Hamaika Telebistako zuzendaria da, urritik, Jauregi (Hernani, 1981). Duela lau urte hasi zen bertan lanean, eta telebistaren sorreratik zuzendari izandako Iñaki Uriaren lekua hartu du. Maddi Mochalesekin (digitalizazio arduraduna) eta Onintza Alustizarekin (finantza arduraduna) osatu du zuzendaritza berria. Karguari neurria hartzen ari da, “indartsu”. Eñaut Mitxelena. Argazkia: Foku.
Zuzendaritzan hiru lagun zaudete. Partekatzen dena, beti hobeto?
Askoz hobeto. Bestela, horrelako proiektu bat, ikuspegi osoa aintzat hartuta, ezin da aurrera eraman. Ezin duzu denean egon.
Zuzendaritza aldaketa Hamaikaren eta garai berri baten “mugarri” izango dela aipatu duzue. Zergatik?
Hamaikaren balioak, misioa-eta ez dira aldatuko, eta mugarri baino eguneratzea da. Hau da, proiektua gaur egungo testuinguruak eskatzen duenera eguneratu behar dugu. Komunikatzeko moduak ez dira duela 18 urtekoak, inola ere; eta kontsumo ohiturak ere izugarri aldatu dira. Guk telebista konbentzionalean badaukagu oraindik publikoa, baina 55 urtetik gorako jendea da. Eta, jakina, ez badugu lortzen belaunaldi berriekin nolabait konektatzea... Haiek dira etorkizuna, eta eremu digitalean daude. Arlo horretan irekitzea tokatzen zaigu; beharbada, jada ez gara telebista bakarrik, agian ikus-entzunezko hedabidea gara. Jauzi digitala egin beharko dugu. Ez dakit telebista desagertuko ote den, gaur-gaurkoz ez, baina beste horretan ere egon behar dugu.
Telebista konbentzionala zaharren kontu bihurtu da?
Gazteek ez dutela telebista ikusten esango nuke, oro har. Telebistara jotzen dutenean plataformetara doazelako izaten da, edo zerbait zehatza ikusi nahian, futbola, adibidez. Belaunaldi batetik aurrerako zerbait bihurtu da. Gainera, gazteek estimulu piloa behar dute, eta etengabe. Denak gauza azkarrak: tiktokak, short-ak... Lehen segundoetan haien interesa eta arreta erakarri ezean, badoaz beste batera! Hau da, ez dute telebista konbentzionalik ikusten, baina, gainera, zerbait lasai ikusteko pazientziarik ere ez daukate. Tira, podcastak bai, horiek funtzionatu dute, baina entzun bitartean beste zerbait egiten ari dira. Estimulua estimuluaren gainean, ez daude gauza bakar batera.
Gazteak erakarri eta zaharrei eutsi. Nola egin?
Eduki ezberdinak ekoitzi behar dira. Horregatik ari gara babes publiko handiagoa eskatzen. Orain delako egokitzeko garaia, edo berrikuntzarako bidea egiten hastekoa. Telebista mantendu behar dugu, orain arte gurekin egon direnak hor daudelako euskal komunitateko jende indartsua dagoelako eta hainbat belaunaldik osatzen dugulako. Baina gazteentzat bestelako eduki mota sortu behar da, askoz ere arinagoa, bisualagoa... Beste era batean kontsumitzen dute, eta horrek gehiago ekoiztea eskatzen du. Neurtu egin beharko dugu, eta, zer-nolako baliabide ekonomikoak ditugun dakigunean, indarrak non jarri erabaki. Azken finean, desberdin ekoitzi beharra dago, nahiz eta gaiak berak izan.
Gezurrak, egia-osteak... barra-barra hedatzen diren garaiotan, hedabideon erantzukizuna are handiagoa?
Bai. Horretan indar handia jarri behar dugu; guri dagokigu, sektore gisa, filtro lana egitea. Gaur egun sakelako telefonoa denok dugunez, badirudi denok garela kazetari. Hori ona da, agian beste modu batera iritsiko ez zinatekeen lekutik berriak, irudiak eta abar bidaltzen dizkizutelako; beste alde batetik, baina, edozer gauza egia bihur daiteke. Hortaz, hori horrela dela egiaztatzea geure erantzukizuna da, eta funtzio sozial oso garrantzitsua.
Zuzendaritza berria, eraldaketa... Hausnarketa prozesuan zaudete Hamaikan. Etengabe eta oso azkar aldatzen ari den ingurunean, soseguz aritzea erraza al da?
Ez. Bizitzan ere presaka gabiltza, oso zaila da benetan denbora hartzea gauzak hausnartzeko, eta egin behar da. Gizartea edo sistema horretarako pentsatua izan da eta horretara bideratu gaitu. Guk, hedabide izanik, tarte hori hartu beharko dugu benetan hausnartzeko, gizarte kritiko eta ongi informatua nola lortu bideratzeko. Ez da erraza sosegua lortzea, baina ahalegina egin behar dugu. Bestela, txotxongiloak gara zenbaiten eskuetan.
Euskarazko hedabideoi estrategikotasuna eta funtzio soziala aitortzen zaizkigu, baina babesten al dira nahikoa?
Ez. Hor dago arazoa. Balioa ematen zaigu, eta oso ongi. Baina gauzak egiteko baliabide ekonomikoak behar dira, erraztasunak. Benetako hizkuntza politikak behar dira. Alegia, benetako apustua, ez hitzak eta kolpetxoak sorbaldan. Gure zeregina gauzatzeko, dirua behar da, eta jendea baliabide duinekin eduki. Hori ere badelako beste kontu bat: sektorearen egoera. Beraz, sektorea eta gure izaera estrategikoa benetan babestu behar dira, eta gero behar bezala balioetsi.
DI-DA BATEAN
Zerk alaitzen dizu eguna? Eguzkiak.
Eta tristatu? Gazako sarraskiak, egunero ikusten ari garenak, eta giza eskubideak bortxatzen dituzten eta normalizatuta ditugun berri horiek.
Zerk eragiten dizu barrea? Edozein unetan sor daitezkeen egoerek.
Eta negarra? Gauza gutxik. Ezintasunak, agian.
Zerk haserrarazten zaitu? Injustiziek eta gezurrek.
Bizio bat? Txokolatea.
Plazer txiki bat? Egunerokoan tarte bat hartzea zerbait hartu bitartean norbaitekin lasai egoteko.
Plazer handi bat? Bidaiatzea.
Zer izan nahi zenuen txikitan? Kazetaria eta andereñoa.
Eta orain, zer ez zenuke izan nahi? Zirujaua.
Telebista saio bat? M ama* eme* ume* asko gustatu zait.
Telebistan, gustura egingo zenuke... Gaur egun, magazin formatuko zerbait edo dokumental bat. Zerbait baliabide askorekin.