Telmo Irureta: “Disneyren filmek errealitatetik ihes egiteko bidea ireki zidaten”
TELMO IRURETA (Zumaia, 1989) aktoreak desgaitasun fisikoa du, umetan jasandako eritasun baten ondorioz. Orain, Sexberdinak/Sexpiertos antzezten dabil, Aitziber Garmendiarekin batera. Aktore berri onenaren Goya saria jaso du bere lehen film luzean jokatutako rolagatik. M. Egimendi. Argazkiak: Amaia Zabalo.
Sariak emango dizu desgaitasuna bereizgarri ez duten beste paper batzuk lortzeko aukera gehiago?
Baietz uste dut, gustatuko litzaidake. Ez dago desgaitasuna duen pertsonaia asko. Orduan, beste edozein ezaugarri balitz bezala tratatzeko, lehenengo desgaitasunaz hitz egin beharra dago. Lehen, adibidez, pertsonaia homosexualak homosexualak ziren, eta kito. Ez zuten beste arazorik edo bizitzarik, ezaugarri hori besterik ez zen istorioaren ardatza. Gaur egun, normalizatu egin da, eta pertsonaia, gay izateaz gain, beste zerbait ere izan daiteke. Desgaitasunarekin gauza bera lortzeko, oraindik asko hitz egin behar da.
“Desgaitasunaren aurrean, jendeak ez daki nola jokatu”
“Ez naiz ez matxista ez bortxatzailea ez horrelako ezer”
“Ez dut inor iraindu, nire ustez ondo dagoen zerbait defendatu baizik”
“Hizkuntza bat maitatzeko, ez da beharrezkoa den-dena jakitea”
“Zuzendariak eta gidoilariak nirekin gogoratzera animatu nahi ditut, kar-kar!”
“Gustura hartuko nuke Oscar saria. Batek daki, zergatik ez?”
Sariagatik eskerrak ematean esan zenuenak polemika piztu zuen. Nola bizi izan zenuen?
Oso ondo pasatu nuen guztia irakurtzen, egiatan! Jendeak, askotan, jakin gabe hitz egiten du, eta, nahi gabe, harriak botatzen dizkio bere buruari. Oso jarrera defentsiboa dute. Ni ez naiz erasotua sentitzen, ez naizelako deskribatzen duten Telmo hori, ez dira nitaz ari. Ez naiz ez matxista ez bortxatzailea ez horrelako ezer. Hortaz, ez dit eragiten. Gainera, norberaren iritzia ematea gauza bat da, baina iraintzeak dotorezia kentzen dizu. Nik ez dut inor iraindu, nire ustez ondo dagoen zerbait defendatu baizik, inori kalterik egiten ez diona. Hitz batzuk, prostituzioa, esaterako, agian nahastu egin ziren. Prostituzioak badu alde iluna, baina diskurtsoari erreparatzen badiozu, nik ez nuen hori aipatu. Pelikulan sexu laguntzailearen gaia ikusteak eta une batean prostituzioa aipatzeak ekarri du polemika, baina diskurtsoan sexu eskubidea bakarrik aipatu nuen; jendeak erantzun du sexua ez dela eskubidea, bi pertsonen arteko desioa baizik, eta bietako batek desio hori ez badauka, bortxaketa dela. Emakumeen aurkako indarkeria ere aipatu dute, baina zer emakume?! Ni maritxua naiz eta! Norbaiti ordaindu behar badiot, mutil bati izango da, ez neska bati. Haien diskurtsoa nirea baino desorekatuagoa da!
KOLKOTIK
Zure bizitzako leloa? Ezina ekinez egina.
Larunbat gauerako planik onena? Afari goxoa, antzezlan bat ikusi eta ohera konpainiarekin.
Zer ez da falta inoiz zure etxeko hozkailuan? Coca-Cola.
Zer egiten duzu erlaxatu beharra duzunean? Spice Girls entzun. Edo, bestela, idatzi.
Biharko egunkarian irakurri nahiko zenukeen titularra? John Smith elbarri baten bila dabiltzala Pocahontasen hezur-haragizko bertsio bitxia egiteko.
Bizitzako plazer txiki bat? Nocilla koilara txikiaz jatea.
Aktore izateak daukan gauza on bat? Lan bakoitza berria dela. Ez da lan bat, asko baizik. Gaur gauza bat naiz eta bihar beste bat.
Eta txarra? Hurrengo astean lanik izango duzun ez jakitea, ziurtasun falta.
Goya lortuta, Oscarra noizko? Kar-kar! Gustura hartuko nuke. Batek daki, zergatik ez? Gauzak zail ikusten baditugu, zaila da lortzea. Gora begiratu behar da.
Film bat? The Sound of Music (1965).
Antzezlan bat? Ama begira zazu (1989).
Egia al da kolore horiak zorte txarra ekartzen duela? Gezur galanta!
Zein zuzendarirekin egin nahiko zenuke lan? Alberto Caballerok proiektu bati buruz hitz egin zidan, eta oraindik ez dut esperantza galdu.
Norekin joango zinateke pintxo-potea egitera? Anabel Alonsorekin!
Nor da heroia zuretzat? Mercedes Mila, hain dago ziur bere buruaz...
Zerk ematen dizu lotsa? Lan bat gaizki ateratzeak ez naizelako erabat kontzentratu. Eta orain, Goya jasota, are gehiago.
Eta beldurra? Altuerek, bertigoa daukat. Eta intsektuek. Eta etxean txori bat sartzen bada, ufa!
Amorrua? Ezjakintasunak, nola hitz egiten den askotan bestearen tokian jarri gabe, enpatia ezak. Eta puntualtasun faltak!
Labur esanda, nolakoa da Telmo Irureta? Alaia, sormen handikoa, perfekzionista eta probokatzailea.
