BEÑAT GAZTELUMENDI (Donostia, 1987), final handiak lehiatzen ohitua (Bertsolari Txapelketa Nagusikoa, 2013, 2017 eta 2022an), bi aldiz izan da Gipuzkoako txapeldun. Udazkenean egingo da berriz txapelketa hori, baina oraindik ez du horretaz aritu nahi. M. Egimendi. Argazkia: Javi Colmenero.
Zergatik?
Azken txapela 2019an jantzi nuen, pandemia aurreko azken txapelduna naiz. Beste herrialde guztietan egindako txapelketen ondoren asko aldatu da panorama. Hortaz, lotsa pitin bat ematen dit Gipuzkoan oraindik neu izateak txapeldun: hemen ere asko aldatu dira gauzak eta anakroniko samarra da 2019ko txapeldunak segitzea. Uda tarteko, kosta egiten zait neure burua txapelketaren testuinguruan, irailean, kokatzea. Halako noraezean nago, inongoa ez den lurrean: joan zena urruti dago eta etorriko dena ere urruti samar ikusten dut. Hortaz, kosta egiten zait horri buruz hitz egitea.
“Hedabide batzuetan, txapelketan bakarrik agertzen gara bertsolariok”
“Oso polita da, baina ekonomikoki ez da bereziki ideia ona bertsolaritzatik bizitzen saiatzea”
“Inportantea da Donostiak Añorga bezalako auzo bat edukitzea”
“Euskal gizartean eragiteko lekua izatea da bertsolaritzatik gehien gustatzen zaidana”
“Ez nuke esango bertsolaritza bereziki gune itxia eta estua denik”
“Neure osasunarengatik ez nago sare sozialetan, nahikoa dut bertsolaritzaren sarearekin”
Zenbaterainoko garrantzia izan dute bertso eskolek bertsolaritzaren pizkundean?
Joseba Sarrionandiak uste omen zuen euskal zinema izugarrizko loraldian eta bertsolaritza erdi desagertua aurkituko zituela Kubatik itzulitakoan, baina alderantzizko zerbait ikusi omen du. Bada, horren atzean bertso eskolen mugimendua dago: 80ko hamarkadaren hasieran, ez zetorren gazterik, zaila zen jendea zaletzea eta bazirudien bertsolaria jaio egiten zela, naturak aukeratutako jendea zela, nolabait. Halere, batik bat Amurizaren eta beste batzuen lanari esker, metodo baten bidez bertsotan edonork ikas zezakeela ikusi zen (gero, ikasitakoarekin zer egin, norberaren esku). Hortik sortu ziren bertso eskolak, demokratizatu egin zen mugimendua, eta horrela heldu da bertsolaritza orain dagoen lekura.
KOLKOTIK
Gogoan duzu zure lehen plaza? Igeldoko festetan, 10 urterekin edo, bertso antzerki batean.
Jokatzea tokatu zaizun pertsonaia bitxi bat? Askotan, norbera izaten da bitxiena.
Gaur egungo bertsolari bat? Zaila bat aukeratzea, baina Maialen Lujanbio.
Txikitan erreferente izan zenuena? Garai batekoen artean, Pello Mari Otaño. Gero, Jon Sarasua, Amets Arzallus eta Jesus Mari Irazu.
Zer dauka ona bertsolaritzak? Jende pila bat ezagutzen dela.
Eta txarra? Jende pila bat ezagutzen dela.
Non dauzkazu irabazitako txapelak? Gurasoen etxeko horma batean jarrita dauzka amak, nireak eta anaiarenak.
Zer ez da falta inoiz zure etxeko hozkailuan? Arrautzak.
Zer moduz moldatzen zara sukaldean? Aniztasun handirik ez, baina egiten dudana ondo egiten dudala uste dut.
Zer ateratzen zaizu primeran? Bakailaoa saltsan.
Zer ikusten duzu ispiluaren aurrean jartzen zarenean? Egunero gauza ezberdin bat.
Bihar ikusi nahiko zenukeen berria? Herri honetan hizkuntz politikaren gaineko akordio erradikal eta zabalera iritsi garela.
Nor da heroia zuretzat? Auzoan lanean ikusten dudan jendea.
Zerk galarazten dizu loa? Kafeak.
Zure bizitzako leloa? Esan behar duzuna ez bada isiltasuna baino hobea, segi isilik.
Zerk ematen dizu lotsa? Neure buruak.
Eta beldurra? Jendaurrera ateratzeak, gero eta gehiago.
Zerk ateratzen zaitu zeure onetik? Besteren lekuan jartzen ez dakien jendeak.
Labur, nolakoa da Beñat Gaztelumendi? Baikorra, pausatua eta lotsatia.