Zaldibian hasi zen dena 2021-2022 ikasturtean. Lardizabal eskolan, hizkuntzaren kudeaketarekin arduratuta zeuden gurasoak eta eskolako irakasleak zein zuzendaritzako kideak. Korapiloa askatu nahi zuten. Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko (UEMA) kide da Goierriko herria, eta 1.600 biztanle ditu. Euskara bultzatu nahi zuten, baina euskara ulertzen ez dutenak baztertu barik. Horrela jaio zen Euskara eta kulturartekotasuna egitasmoa. Txomin L. Aramaio. Argazkia: UEMA.
Arnasgunea da Zaldibia, eta ia guztiz euskaraz bizi dira herritarrak. Herriko haur guztiak eskola berera doaz, eta bertako funtzionamendua euskaraz izan da duela gutxira arte. Hala ere, beste herri askotan bezala, testuinguru soziolinguistikoa aldatuz joan da azken urteetan. Izan ere, euskaraz ez dakien gero eta jende gehiago joan da bertara bizitzera. Gehienak, migratzaileak. Kezka sortu zenez, euskara erdigunean jartzen jarraitzeko eta korapilo horiek askatzeko lanean hasi ziren, elkarlanean, HUHEZIko irakasle eta ikertzaileak, Zaldibiako eskola, herrian etorkinei harrera egiten dien eragile bat, Udala eta UEMA.
Alabaina, Zaldibia ez zen testuinguru eta erronka horiek zeuzkan herri bakarra. Egitasmoa estrapolagarria izan zitekeela ohartu, eta hurrengo ikasturtean beste sei udalerri txikitan jarri zen martxan. Tartean, Ondarroako Zaldupe eskola publikoan. “Oso balorazio positiboa egin dugu. Euskaraz ez dakiten gurasoak gustura daude. Ez dira baztertuta sentitzen eta, aldibereko itzulpengintzarekin, guztiok elkarrekin egiten ditugu bilerak”, azaldu digu Zaldupe eskola publikoko zuzendari Josebe Azpirik. Euskaraz ez dakitenek entzungailuak jarri eta itzulita entzuten dituzte, unean bertan, eskolako bileretan euskaraz esandakoak. Horrela, parte hartzaile guztiek leku eta une berean entzuten dituzte edukiak, errepikatu behar izan gabe. “Irakasle batek gaztelaniara itzultzen du”, gaineratu du. Behin bilera nagusia bukatuta, talde txikiagotan beste bileratxo batzuk egiten dituzte elkar hobeto ezagutzeko. “Guztiz positiboa da eta orain arte inor ez da kexatu. Denak daude pozik”, Azpiriren esanetan. “Honen aurretik, batzuek ez zuten parte hartzen bileretan, baina orain guztiak etortzen dira”. Horrez gain, ikasgela bakoitzak bere Telegram taldea du, eta bertara bidaltzen dizkiete gurasoei ohar guztiak euskara hutsean. Gurasoek nahi duten hizkuntzara itzul ditzakete euskarazko mezu horiek.
